Wrya Hafidi

در فقه اسلامی مجنون دارای احکام خاصی است که از آن جمله احکام مربوط به جنایات می‌باشد که در رساله حاضر به بررسی فقهی جنایات صادره از مجنون و واقع شده بر او از نگاه مذاهب اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته است. جنایات به‌صورت کلی به دو دسته جنایات بر نفس (قتل) و جنایات مادون نفس (جرح و ضرب) تقسیم می‌شوند. اصلی‌ترین پرسش‌های مطرح شده در پژوهش حاضر عبارتند از: دیدگاه فقهای مذاهب خمسه درباره جنایات مجنون چیست؟ همچنین در صورت وقوع جنایت بر مجنون، چه آرای فقهی‌ای در این‌باره وجود دارد؟ در این پژوهش که براساس روش توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد به بیان دیدگاه مذاهب خمسه به‌صورت تطبیقی و بیان آرای مستدل در موارد فوق پرداخته شده است و علاوه بر آن قوانین عراق نیز با آن تطبیق گردیده و در نهایت نظر راجح بیان شده است. مهم‌ترین نتایج تحقیق در مورد موضوع رساله عبارت است: الف) فقهای مذاهب خمسه درباره عاقلی که مجنونی را به قتل برساند، بر دو دیدگاه هستند که قول راجح مذاهب اربعه اهل سنت و برخی از فقهای امامیه بر آن است که عاقل در صورت قتل مجنون قصاص می‌شود. ب) درباره قتل عاقل توسط مجنون نیز فقها دو رأی بیان نموده‌اند: 1) اکثر فقها و قول راجح قصاص را نفی و دیه را واجب می‌دانند. 2) وجوب قصاص که این نظر منسوب به برخی از فقهای مالکی است. ج) در مورد کفاره مجنون نیز از فقها دو رأی بیان شده است که قول راجح آن است که کفاره بر مجنون در صورت قتل واجب می‌شود و از مال خود مجنون پرداخت می‌شود و عاقله عهده‌دار پرداخت آن نخواهند شد و این نظر شافعیه و امامیه نیز می‌باشد. د) در مورد ارث‌بری مجنون نیز قول راجح بر آن است که مجنونِ قاتل ارث نمی‌برد و این نظر حنفیه، شافعیه و حنابله است. هـ) در صورت مشارکت مجنون در قتل، جمهور حنفیه، مالکیه و حنابله معتقدند به‌دلیل وجود شبهه مجنون و غیرمجنون قصاص نمی‌شوند، در حالی‌که شافعیه، امامیه و برخی از حنابله مجنون را قصاص نکرده و حکم قصاص را در غیرمجنون ثابت می‌دانند.

One of the Quranic sciences that has a direct effect on the understanding, translation and interpretation of the divine word is the science of reading the Quran. For this reason, commentators and jurists have been trying for a long time to present the best interpretation according to the accepted readings, considering the different readings and their influence in understanding the Qur'an. Differences in Quranic readings in some verses of rulings have caused a difference in interpretation and understanding of commentators and jurists, and the basis of this difference and different readings are the texts entered about "The Revelation of the Qur'an on the Seven Letters". One of the necessary sciences for interpretation is the science of reciting the Qur'an, which plays a significant role in interpretation and jurisprudence. In this research, an attempt is made to clarify the opinions and statements of jurists and commentators by looking at authentic and different readings in some specific verses that are related to the rules of worship, and finally to explain and analyze their arguments and prefer one of the Those words are enough. A review of the reasons and viewpoints of the jurists shows that both correct and incorrect readings have been effective in expressing and deriving jurisprudence rulings and have caused differences in the understanding of the verses of the rulings. One of the ways to solve the legal dispute is to examine the document of Shaz hadith, to use the rules of the science of hadith to solve the conflict between the evidence and the hadith, which can provide solutions for the preference of legal sayings while justifying the reasons for the difference in interpretation of the verses.

The loss of loved ones in life causes a difficult mental and emotional impact on a person, and considering the emotional relationship between couples, it is obvious that the death of one of the couples will cause more mental and emotional pressures. In Islamic jurisprudence, it is not permissible to express sorrow for the deceased for more than three days, however, due to the special position of spouses in their joint life, special laws have been legislated for the wife to express her sorrow, which is referred to as "Ahdad" in Islamic jurisprudence. has been The word "Ahdad" is derived from "Haddabba" which originally refers to two meanings, prohibition and self-control and the end or part of something. The idiomatic meaning of ahadad is derived from prohibition and refraining. Similar definitions for Ihadad have been presented in Arbaa religions, which can be summed up in this definition: "Ihadad means refraining from using any cosmetics and ornaments during the period of Idah". The meaning of cosmetics and ornaments is anything that attracts the attention of men, the examples of which are different in every age and time. Ahadad, which is for women, is divided into two types: 1- Ahdad for couples 2- Ahdad for non-couples. The jurists of Islamic schools of thought disagree on the obligation or non-obligation of marriage for women whose husbands have died and who are mature, sane and Muslim; The majority of jurists consider it obligatory, and on the other hand, Hasan Basri, Sha'ba, Hakem Bin Utbah and San'ani do not consider it obligatory. Also, they have different views about the ruling on marriage of minor, insane, dhimmi (non-Muslim) women and women who are in reversionary divorce, pre-penetration, divorce, annulment and triple divorce. The duration of Ahadad for a couple is four months and ten days and nights, during which they should not use cosmetics and ornaments that attract men's attention and should not leave their home except in case of necessity. Therefore, the jurists of the four schools of thought have different views about the ruling of Hajj, Itikaf, and traveling of women who are in Ihadad in different situations, the ruling of which depends mostly on the necessity and non-necessity. Examining different viewpoints, it seems that Ihadad is obligatory on women whose husbands have passed away, and it is obligatory for them to adhere to the requirements of Ihadad, and it is permissible to deviate from them only when necessary.

Dowry is one of the financial rights of women in Islam, which is paid by the husband. Sharia's requirement has always been that it is an emotional marriage based on love. However, the marriage contract also has financial effects that the couple is required to adhere to. The different circumstances of the couple affect the amount of dowry proof. One of the things that cause death is the death of one of the spouses. The type of death due to the naturalness of the death, suicide of the wife, the murder of the husband by the wife, as well as the type of dowry due to the fact that it is clear and unclear, the events that happened in the married life before the death, such as: penetration, correct seclusion, one-year residence and communication. According to jurisprudence, anus is dowry and the required amount paid by a man to a woman. According to Article 12 of the Civil Code, matters related to personal status are judged based on the jurisprudence of that person. Dowry is one of the topics of personal status, and the disagreement of the parties regarding dowry as a jurisprudential issue should be investigated and resolved from the jurisprudential perspective of the couple. Examining the matters mentioned in dowry in the case of the death of one of the spouses from the perspective of the jurists of the Arba'ah and Madani Madhhabs of Iran, the law of mentioning and criticizing them, and making available suitable research for the use of clients to resolve disputes in the matter of dowry, including: This is the research that seems necessary and necessary. The current research is qualitative research in terms of its practical purpose and also considering that it was done through documentary sources. The research method in the present research is descriptive-analytical, and by using library resources and tools for taking files from books available in libraries, using related software and sites, the collected materials are classified, translated, summarized and concluded. They are taken from them. The observations of this research show that the death of one of the spouses as one of the criteria for dowry is a point of conflict among the jurists of Arba'ah religions. Some different marriage situations, the type of dowry and the type of death of one of the couples are influential in their final opinion. Finally, different fatwas regarding proof, fall or halving of dowry in the case of death of one of the spouses in special circumstances have been noted and mentioned by the author, and the meaning of the texts cited by them is the main purpose of this research.

Dowry is one of the financial rights of women in Islam, which is paid by the husband. Sharia's requirement has always been that it is an emotional marriage based on love. However, the marriage contract also has financial effects that the couple is required to adhere to. The different circumstances of the couple affect the amount of dowry proof. One of the things that cause death is the death of one of the spouses. The type of death due to the naturalness of the death, suicide of the wife, the murder of the husband by the wife, as well as the type of dowry due to the fact that it is clear and unclear, the events that happened in the married life before the death, such as: penetration, correct seclusion, one-year residence and communication. According to jurisprudence, anus is dowry and the required amount paid by a man to a woman. According to Article 12 of the Civil Code, matters related to personal status are judged based on the jurisprudence of that person. Dowry is one of the topics of personal status, and the disagreement of the parties regarding dowry as a jurisprudential issue should be investigated and resolved from the jurisprudential perspective of the couple. Examining the matters mentioned in dowry in the case of the death of one of the spouses from the perspective of the jurists of the Arba'ah and Madani Madhhabs of Iran, the law of mentioning and criticizing them, and making available suitable research for the use of clients to resolve disputes in the matter of dowry, including: This is the research that seems necessary and necessary. The current research is qualitative research in terms of its practical purpose and also considering that it was done through documentary sources. The research method in the present research is descriptive-analytical, and by using library resources and tools for taking files from books available in libraries, using related software and sites, the collected materials are classified, translated, summarized and concluded. They are taken from them. The observations of this research show that the death of one of the spouses as one of the criteria for dowry is a point of conflict among the jurists of Arba'ah religions. Some different marriage situations, the type of dowry and the type of death of one of the couples are influential in their final opinion. Finally, different fatwas regarding proof, fall or halving of dowry in the case of death of one of the spouses in special circumstances have been noted and mentioned by the author, and the meaning of the texts cited by them is the main purpose of this research

The word "sajda" literally means bowing down and bowing . Its idiomatic meaning is as follows: "Sajdah is the concept of going from standing to the place of prostration in such a way that seven parts of the worshiper's body are placed on the ground, because in the state of prostration, ultimate submission and humility are revealed." The word recitation means following him and becoming his follower. Also, the meaning of reading and reciting is expressed from this word. The definition of reciting prostration is to perform prostration when reciting a verse of prostration due to obligation or necessity. The words that are related to prostration of recitation are "sajdah shakr" and "sajdah suho". The jurisprudential rulings related to "sajdah recitation" can be examined in the following areas: a) The ruling on prostration of recitation for the reciter. b) The order of prostration of recitation for the listener. c) The order of prostration of recitation for the listener. d) The conditions of prostration of recitation. H: The qualification of the imam as a reciter for the listener and listener. R: Sajdah Tali for prostrating the listener. G: Prostration positions of reciting in the Qur'an. And: The rule of prostration of reciting in public prayers. Y: The ruling of prostration of recitation in secret prayers. E: The ruling of the imam's prostration in the secret prayer, etc. What is mentioned in this research, all these topics have been explained in detail and with explanation and preference of the opinions of Islamic jurists

عصمه الانبیاء من مباحث علم الکلام التی تدور علیها مدار السنه و حجیتها فی الفقه الاسلامی، وأحد العلماء الذین له طول باع فی خدمه الاسلام والعقیده الاسلامیه، وأسهم فی الدفاع عنها ضد تحریف الغالین وانتحال المبطلین وتأویل الجاهلین، وهو العلامه السید عبد الرحیم المولوی الکردی، ولد سنه 1221هـ (1806م) بقریه فی منطقه تاوکوزی بمحافظه حلبجه الشهیده، وله آثار فی العقیده والتصوف والأدب باللغات العربیه والکردیه والفارسیه، فمن أهمها منظومته الفضیله، التی ألفها بالشعر التعلیمی والرجز سنه 1285هـ. فی علم الکلام والفلسفه الاسلامیه باللغه العربیه، تحتوی علی 2031 بیتا شعریاً. یستعرض هذا البحث ویهدف إلی دراسه المنهج الکلامی والعقدی للمولوی والتعریف به بمذهبه وعصره وآرائه العقدیه باسلوب البحث الاستقرایی و الوصف التحلیلی وحصلنا خلال هذه الدراسه حقائق منها: أن المولوی عالِم متبحر فی العلوم الإسلامیه عامه وفی علم الکلام خاصه اتبع مذهب الأشعریه فی الأصول بوجه عام ولکنه لم یلتزم بتقلید تام لهذا المنهج، بل له آراء وطرق جدیده، فی علم الکلام أی الإلهیات والنبوات والسمعیات فی الالهیات خالف مذهب الاشعریه والماتریدیه فی مسأله صفه (البقاء) لله تعالی. و خالف ایضاً نهج المتکلمین من الاشاعره و المعتزله و الماتریدیه فی جعل (الالهام) من اسباب العلم قیاساً علی التقلید. وکذالک تکلم فی مسأله حکم التکفیر للغیر الذی یعدّ من اخطر الموضوعات فی علم الکلام. و له آراء فی مسأله الظاهر و الخفی و الاجماع و الاحکام التی وردت تلک الادله بها. فالمولوی مدرسه مستقله و حیاته مشحونه بالتدریس و التالیف و التربیه، یستطاع ان یاخذ منه الدروسه المختلفه العلمیه و الثقافیه و الادبیه والدعویه والاجتماعیه والاقتصادیه والسیاسیه، و ان آراء المولوی فی الاصول و الفروع یحتاج الی نظر ومزید الاهتمام، وفیه مجال للبحث والدراسه والنظر.

لاشک أن الوصیه باب من أبواب الأحسان و قد اختلف العلماء فی حکمها بین واجب ومندوب ومکروه وحرام ومباح .وتنفیذ الوصایا قد تعترضه مشاکل ،کذلک موضوع الارث لأن فی الارث ضمان لمستقبل الوارث. وهناک اشکالیه تشمل الارث والوصیه معاًوهی نصیب ارث الأحفاد اذا مات والدهم قبل وفاه جدهم أو جدتهم ،وقد أوجد المشرع العراقی للاشکالیه حلها بتشریع الوصیه الواجبه التی هی: إفتراض وصیه الجد لاحفاده بقدر حصه والدهم أو والدتهم من الارث علی أن لایزید عن ثلث الترکه ،فهذه وصیه من جانب وارث من جانب آخر والوصیه والارث متفقان فی أن ملکیه الموصی به أو المورث لا تنتقل الی الموصی له أو المورث الاّ بعد وفاه الموصی أو الوارث ویختلفان عن بعض فی أن انتقال الترکه الی الورثه یکون باراده الهیه وأن أساس المیراث القرابه أو الزوجیه وان ملکیه الورثه فی الترکه قبل التقسیم تکون علی سبیل الشیوع بینما فی الوصیه إنتقال الترکه مرهون باراده الموصی ،وللموصی أن یوصی لمن یشاء وأن ملکیه الموصی به للموصی له وقد تکون علی سبیل الشیوع أو بنسبه معینه محدده فضلاً عن أن اختلاف الدین مانع من الارث بخلاف الوصیه .هذا ولم یذکر القرآن الکریم ولا السنه النبویه الوصیه الواجبه بصوره صریحه ،أما منهجنا فی البحث فنعتمد علی المنهج الوصفی التحلیلی وقد وزعنا الماده العلمیه للبحث علی فصلین ،أولهما مخصص لبیان المفاهیم الکلیه للبحث والثانی ندرس فیه مشروعیه الوصیه الواجبه وأرکانها وشروطها .وختمنا البحث بذکر أهم نتائجها والتی منها أن مسأله الوصیه الواجبه مسأله إجتهادیه داخله تحت قواعد الاجتهاد ولا یخالف نصاً صریحاً فی القرآن والسنه وأن غالبیه المستحقین لهذه الوصیه وفق القانون هم من الصغار الایتام المحتاجین وفی حکم القضاء لهم بهذه الوصیه حق وجبر للخاطر.

انسان آمیزه‌ای از استعداد‌ها و نیازهای مختلف است که پرورش صحیح آن‌ها می‌تواند زمینه تربیت فردی متعادل و درنتیجه شکل‌گیری جامعه‌ای سالم را فراهم آورد. از جمله توانایی‌ها و نیازهای انسان، نیاز جنسی است که زمینه بقاء و تداوم نسل انسان را بر روی زمین فراهم ساخته است. تربیت جنسی عبارت است از مبانی و برنامه‌ریزی منظم که با در نظر گرفتن شرایط و اقتضائات فرد و جامعه به ارائه راهکار و درمان مشکلات مرتبط می‌پردازد، و با توجه به حساسیت و اهمیت دوران کودکی تربیت جنسی در این دوره در شکل‌گیری شخصیت انسان، اهمیت بسزایی دارد. تربیت جنسی با در نظر گرفتن مقتضیات سنی و نیازها و قابلیت‌های کودکان، زمینه توسعه آگاهی کودکان، والدین، مربیان و جامعه را نسبت به نگرش و برخورد با مسائل جنسی کودکان فراهم می‌سازد. هدف از تربیت جنسی کودکان دادن اطلاعات متناسب و صحیح نسبت به حریم‌های اخلاقی، اندام‌های خصوصی و برخورد با مسائل و مشکلات احتمالی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی مسأله تربیت جنسی کودکان پرداخته است، و به بیان مبانی تربیت جنسی مانند: تربیت‌پذیری انسان، تقدم آموزش و پیشگیری بر درمان، تقوا محوری، گرایش به فضیلت، پذیرش غریزه جنسی، تأکید بر کرامت انسانی و الگوبرداری کودکان از والدین، همچنین ارائه راهکارهایی مانند: آموزش مهارت‌های رفتاری همچون مخالفت با درخواست‌های غیرمتعارف، اجازه گرفتن کودکان در هنگام ورود به حریم خصوصی والدین، آموزش آداب پوشش به کودکان، لزوم رعایت حریم و آمیزش جنسی، جداسازی بستر خواب کودکان، نظارت بر بازی‌های کودکان، رعایت پوشش در خانواده از جانب والدین پرداخته است. همچنین در جامعه نیز باید با راهکارهایی همچون توجه به پوشش افراد در جامعه، تبلیغ و بیان مسائل صحیح آموزشی در رسانه و تدوین محتوای متناسب آموزشی در سطوح مختلف، زمینه تربیت جنسی سالم کودکان فراهم شود.

مرگ حقیقتی انکارناپذیر و اجتناب ناپذیر است و انسان معمولا در طول زندگی خود اموالی را به دست آورده و در زمان وفات برجای می‌گذارد که به وارثان فرد متوفی تعلق دارد. اسباب ارث در فقه اسلامی ‎عبارتند از: نسب، نکاح، ولاء و اسلام. گاهی با وجود اسباب و شروط آن، مانعی حادث می‎شود که رابطه توارث را قطع کرده و با وجود اسباب، وارث از ارث محروم می‎گردد. موانع ارث در فقه اسلامیعبارتند از: قتل، اختلاف دین و بردگی.علی‌رغم اتفاق نظر فقهاء براین‌که قتل یکی از موانع ارث به‌شمار می‌آید اما در نوع قتل با هم اختلاف نظر دارند و علت آن وجود انواع مختلف قتل است که گاهی با قصد و انگیز انجام می‌گردد که به آن قتل عمد، گاهی بدون هیچ قصد و انگیزه‌ای به صورت خطایی بوده که به آن قتل خطاء و گاهی قتل چیزی میان این دو موضوع می‌باشد که به آن قتل شبه عمد اطلاق می‌گردد.تحقیق حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته که ضمن بازشناسی دقیق موانع ارث و استدلال‌های ارائه شده از سوی فقهای مذاهب سعی در بررسی همه جانبه، قتل به‌عنوان یکی از موانع مورد اتفاق فقهاء دارد. به‌صورت کلی قتل به‌عنوان یکی از موانع ارث از نظر فقهای مذاهب اربعه دارای چهار چوب زیر است: احناف گفته‌اند: قتلی موجب محرومیت از ارث می-شود که سبب وجوب قصاص یا کفاره شود. مالکیه قائل بر آن هستند که قتلی مانع از ارث می‌باشد که عمد و عدوان باشد حال به‌صورت مباشر یا به تسبیب و از نظر آنان وجود دو شرط زیر لازم است: الف) عمدی بودن و ب) عدوانی بودن قتل.از نظر شافعیه، قتل در تمامی حالات مانع از ارث است زیرا اصل در قتل مانع از ارث وصف قتل بودن فعل است که به هراعتباری ممکن است محقق گردد.حنابله قتلی را موجب محرومیت از ارث می دانند که در آن قصاص، کفاره یا دیه شرط شده باشد با استقراء آراء و دلایل دیدگاه‌های مختلف به نظر می‌رسد دیدگاه شافعیه که انواع سه گانه قتل را مانع از توارث می‌داند، به احتیاط نزدیکتر باشد و در برخی از حالات مثل قتل به حق نیز راهکارهای ذکر شده که می‌تواند موجب ثبوت رابطه توارث با حفظ مقاصد شریعت گردد.

إن الادیان السماویه کلها من عندالله تبارک وتعالی فی الاصل ،یعنی أن الادیان ترجع إلی منبع واحد ومصدر وحید،ولذلک فان الادیان قریب ومنسجم فیما بینهم خصوصا من جهه الاحکام ومن الاحکام التی اتفق الاسلام مع الیهودیه حولها هوالزنا، فالزنا حرام فی الادیان کلها وبالاخص فی الیهودیه والاسلام.ای ان الاسلام والیهودیه اتفقاعلی تحریم الزنا واللواطه واتیان البهائم ورجم الزانی المحصن،ولکن اختلفا حول احکام عده مثل حرمه السحاق ورجم الزانی غیر المحصن والذی اتی البهائم والزنا بغیر المؤمن. ولا شک أن حفظ النسب والعرض من المقاصد التی أکد الاسلام علی حفظهما ولأجل ذلک حرم الزنی والفواحش ماظهر منها وما بطن لأن الزنی تتصادم مع مقاصد الاسلام الاساسیه ومن المحرمات التی علم من الدین بالضروره، قال تعالی «وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَهً وَسَاءَ سَبِیلًا» (الإسراء: 32). وقد جاء هذا البحث معتمدا علی المنهج الوصفی- التحلیلی تحقیقا لبیان ذلک بعد جمع آراء الفقهاء من المصادر الفقهیه المعتمده قدیما وحدیثا. فالزنا من المحرمات القطعیه فی الاسلام والادیان السماویه کلها خصوصا الیهودیه واحدی الجرائم التی جعلت لها الحد والعقوبه فی الدنیا قبل الآخره فی الدیانتین الاسلام والیهودیه، فعقوبه الزانی المحصن والزانیه المحصنه هی الرجم حتی الموت،وقد عالج الاسلام فشو الزنا بسبل شتی وتذرع لها بوسائل عده،ومن ذلک الردع بالعقوبه لکل من تسول له نفسه الاقدام علی هذاالمنکرالبشع، وضبط ذلک بمجموعه من الاحکام التی تحقق مقاصد الاسلام.

پدیده «قاچاق» در عصر حاضر به یکی از معضلات جوامع در حال پیشرفت و جهان سومی تبدیل شده است. این جوامع در اثر قاچاق کالا و ارز آسیب‌های متعدد را متحمل می‌شوند و در بعضی موارد بحث قاچاق ضرر جبران‌ناپذیری بر پیکره اقتصادی این جوامع وارد می‌کند و به عنوان مانع بزرگی در راه توسعه اقتصادی بحساب می‌آید. هرچند قاچاق در کوتاه مدت برای عاملان آن سودآور است اما پیامدهای منفی و عمیق اقتصادی، بازرگانی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی آن بسیار بیشتر است و در صورتی که با آن مقابله نشود می‌تواند بنیان یک جامعه را به زوال بکشاند. شواهد نشان می‌دهد اغلب در جوامعی که درگیر بحث قاچاق هستند قوانین وضعی در مبارزه با قاچاق کالا و ارز تدوین و تصویب شده‌اند، اما در بسیاری از موارد دیده شده است که قاچاقچیان به راحتی قوانین را دور زده و از آن گذشته‌اند. اما مشاهدات نشان می‌دهد در جوامع مذهبی درگیر موضوع قاچاق، مثل ایران، آگاهی از مبانی فقهی پدیده قاچاق به سبب ایجاد نوعی اعتقاد و باور درونی برای اشــخاص از عامل بازدارندگی مؤثرتری برخوردار است. اما باید توجه کرد در این بین اصول و قواعد فقهی بیشتر راهگشا است که به طور اجمال از طریق منابع نقلی و عقلی استنباط احکام از قبیل آیات، احادیث، قیاس، مصالح مرسله، استحسان، سد ذریعه و ... بتوان به حکم اجتهادی آن دست یافت. هدف از پژوهش حاضر بررسی حکم قاچاق بر اساس مبانی فقه شافعی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و همچنین با توجه به اینکه گردآوری داده‌ها از طریق منابع اسنادی انجام گرفت، اساساَ یک پژوهش کیفی است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از آیات، احادیث، روایات، فتاوی، اصول و قواعد فقهی در ارتباط با موضوع قاچاق کالا و ارز و مورد استناد فقهای مذهب شافعی بهره برده شده است. مشاهدات این پژوهش نشان می‌دهد از نظر اصول و قواعد فقه شافعی، خرید و فروش هر نوع ارز و کالای قاچاق برای مسلمین که از روی عمد و با قصد و نیت قبلی صورت گیرد حرام است. از نظر فقه‌ها تنها در صورتی که شرایط اقتصادی در کشور مناسب و مطلوب نباشد و وضعیت معیشت مردم در شرایط بد قرار داشته باشد، دولت اسلامی لازم است که تمهیدات لازم برای خرید و فروش اموال در قالب بازارچه‌های مرزی، ایجاد منطقه آزاد تجاری و غیره را فراهم نموده تا مردم به خاطر رفع نیازهای زندگی دچار قاچاق نشوند و درصورت عدم ایجاد فضای تجاری مناسب، لازم است که قوانین ورود و خروج کالاها تسهیل شود و ضرورت دارد در شرایط مذکور، با واردکنندگان کالاهای خارج با در نظر گرفتن شرایط تعامل مناسبی صورت گیرد و با اعطای مجوزهای متناسب، ضمن تضمین مصالح عمومی کشور، در رفع نیازهای اقتصادی و معیشتی این صنف از هموطنان اقدام سنجیده صورت گیرد.

One of the problems that has prevented families from having children is infertility, which has been solved in different ways in different periods. Medical science about infertility and infertility in modern times has made significant progress one way to treat infertility is to use a rented uterus. The rent of the uterus is based on the use of another woman to maintain a fertilized egg, which causes different types of infertility. The history of this method of infertility treatment dates back to 1974, when the first baby born from in vitro fertilization was born. The mentioned issue has been studied descriptively-analytically in the present study. The issue of surrogacy, like many other issues, has its pros and cons, among which proponents cite it for reasons such as the principle of obscenity, the analogy of surrogacy on renting a woman to breastfeed, and the existence of a woman's religious need. Opponents also cite reasons such as the sanctity of female genital mutilation for a non-husband, the inability to have sex in the womb, and the suspicion of intermarriage. According to the author, for the following reasons, the preferred vote indicates the sanctity of renting a womb: the existence of corruptions and harms arising from this work, which is based on the rule of "origin in the state of prohibition". It is forbidden.

أکــد إلاســلام مســأله التعایــش الســلمی بــین النـاس، وقـد وردت فی الآیـات والروایـات النبویه الصحیحه والفقـه الإســلامی بحــوث مفصلــه فی هــذا البــاب. وقــدأولی النظـام الإسـلامی، بـمالـه مـن شـمولیه ومبادئ إنسـانیه، الأقلیـات الدینیـه والطوائـف غـیر المسـلمه عنایـه فائقـه وبنـی الکیـان الإجتماعـی عـلی أسـاس التعایـش السـلمی وضمـان حقـوق الجمیـع. تتناول الدراسه مفهوم التعایش السلمی فی الإسلام، والاستدلال علی نماذج واضحه المقاصد من القرآن والسنه وأثر السلف الصالح، واستعراض آراء العلماء المسلمین فی مسأله التعایش السلمی فی الإسلام، وموقف الإسلام من تعایش المسلمین فیما بینهم، ومع أهل الدیانات الأخری داخل الوطن الواحد، ومع الدول القریبه أو البعیده، وتتناول الدراسه مفهوم الاختلاف فی الإسلام وضوابطه، والبحث فی المشکلات والتحدیات التی تواجه عالمنا الإسلامی فی تحقیق التعایش السلمی. تهدف الدراسه إلی إظهار منهج التعایش السلمی فی الإسلام وسعته فی تقبل الاختلاف والتنوع، وتوضیح التصور الإسلامی الرافض لتسویغ العنف أو ممارسته ضد الآخر، من خلال الاطلاع علی أحکام الإسلام , تأتی أهمیه الدراسه من ضروره نشر ثقافه التسامح والقبول والتراحم، والرد علی سلسله المغالطات التی تروج لها جهات أجنبیه، أو مؤسسات معادیه، أو مصادر داخلیه وظفت نصوصا دینیه توظیفا سیاسیا أو قومیا لمآرب خاصه، وتفنید المغالطات المقصوده أو غیر المقصوده التی کانت حافزا لحاله توتیر داخلی فی بعض المجتمعات الإسلامیه والعربیه، وتصحیح المفاهیم والممارسات التی حرفت مجتمعاتنا عن سبیل الاتفاق، والترکیز علی تدقیق عمیق للأسس العامه التی تحدد عملیاً موقف الإسلام من التعایش السلمی وقبول الآخر، بعیدا عن الانتقائیه أو التحایل علی النصوص الجزئیه، واستعانت الدراسه بالمنهج التاریخی والتحلیلی، والذی ساعد فی الوصول إلی نتائج أهمها: أن فکره التعایش السلمی فی الإسلام حقیقه مؤکده بینتها نصوص القرآن، وسنه نبینا علیه السلام، وسیره السلف الصالح. کما ینبغی علینا أن لا ننسی ذکر هدفین أساسیین ألا وهما : 1- نشر ثقافه التعایش السلمی بین المسلمین وغیرهم علی غرار فعل النبی . 2- تصحیح ما یشیعه بعض المغرضین عن نبی الإسلام وعن دین الإسلام بأنه دین قام علی السیف والحروب، فمن خلال ما سبق یُعلم أن هذا الزعم من أبطل الباطل.

ازدواج در دین اسلام از جمله مهم ترین عقدهایی است که شخص در طول عمر خود آن را منعقد می کند که در کتاب و سنت بر این امر تأکید شده است. زن و مرد با هم ازدواج می کنند تا مودت و رحمتی میان آن ها شکل گیرد به طوری که هر یک از آنان، دیگری را نعمتی ارزشمند از جانب خدا و شریک زندگی خود به حساب آورد؛ اما الگوی ازدواج و تشکیل خانواده در چند دهه ی اخیر تغییرات فراوانی در جهان داشته است. از جمله این تغییرات "ازدواج سفید" یا "هم خانگی" است. این الگو به زندگی مشترک دو شریک جنسی بدون انشای صیغه ی عقد اشاره دارد که طرفین فارغ از مراسم شرعی و عرفی، با رضایت و توافق، زندگی خود را در مکان مشترکی آغاز می کنند، اما هیچ کجا زوجیت آن ها نه به طور شرعی و نه به صورت قانونی ثبت نخواهد شد. زندگی مشترک بدون ازدواج رسمی و قانونی و رابطه ی زناشویی ثبت نشده، غیر قانونی و نامشروع است. با توجه به تأثیر مستقیم این الگو بر روی خانواده ها بررسی آن از نظر شرعی مورد توجه می باشد. هدف این پژوهش تحلیل و ارزیابی ازدواج سفید که به روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است، دیدگاه فقه نسبت به ازدواج سفید را بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان داده اند که این نوع ازدواج محصول فرایند تجدد و گسترش جهانی شدن است. این پژوهش نشان داد که از منظر فقه شافعیه ازدواج سفید به دلیل عدم وجود ارکان ازدواج از جمله: عدم وجود صیغه، عدم وجود ولیّ و عدم وجود شاهدان و عدم تحقق حکمت های ازدواج مانند حفظ نسب و حفظ نسل، سکون و آرامش و مخالفت با اصول شرع قابل قبول نبوده و باعث ایجاد هرج و مرج در جامعه خواهد شد. به لحاظ شرعی باید صیغه ی عقد ازدواج بیان شود و ایجاب و قبول لقظی باشد، مگر در حالت عجز از تلفظ که همگی نشان دهنده ی اهمیت و جایگاه ازدواج است نه سخت گیری در آن.

روزه از ارکان دین مبین اسلام است و از عباداتی است که بر انجام آن تأکید شده و دارای اهمیت خاصی در تزکیه نفس و افزایش تقوی است. از این رو در نصوص کتاب و سنت علاوه بر روزه واجب ماه رمضان، مسلمانان به انجام روزه سنت در مجموعه ای از ایام سال تشویق و ترغیب شده اند که می توان به اختیار، این ایام را روزه گرفت و از ثواب و فواید آن بهره مند شد. با توجه به اهمیت این موضوع و با هدف شناخت انواع روزه سنت و کیفیت آنها و آشنایی با دیدگاه مذاهب اربعه در این زمینه، سعی شده است با استفاده از منابع معتبر فقهی، مطالب مرتبط با روزه سنت که شامل دیدگاه فقهای مذاهب اربعه در زمینه روزه سنت و احکام مرتبط با آن است، جمع آوری شود و با روش توصیفی- تحلیلی، مورد نقد و بررسی قرار گیرد. در کنار اختلاف در روزه های سنت در برخی از احکام فقهی روزه سنت همچون؛ جواز افطار روزه سنت، روزه گرفتن ایام متوالی و ... نیز در میان مذاهب فقهی اختلاف نظر وجود دارد. روزه سنت بر اساس آنچه در کتب فقهی ذکر شده است به چند دسته قابل تقسیم است: روزه های سنتی که به اتفاق مذاهب اربعه سنت و جائز هستند و عبارتند از: روزه عاشورا و تاسوعا با هم، روزه یازدهم محرم به همراه عاشورا، روزه داودی، روزه روز عرفه برای غیر حاجیان، روزه هشت روز اول ذی الحجه، روزه شش روز شوال، روزه ی روز دوشنبه و پنج شنبه، روزه نماز استسقاء قبل از امر امام، روزه جمعه به همراه روز دیگر، روزه ی روز شنبه به همراه روز دیگر، مطلق روزه داری در ماه های شعبان، ذی القعده، ذی الحجه و محرم. روزه هایی که در میان فقها در سنت بودن آنها اختلاف نظر وجود دارد، و شاملِ روزه روز عاشورا به تنهایی؛ روزه روز عرفه برای حاجیان، روزه شش روز شوال نزد ائمه مذاهب، روزه ایام البیض، روزه همیشگی (صیام الدهر)، روزه نماز استسقاء پس از امر امام، روزه روز جمعه به تنهایی، روزه سنت در نیمه دوم ماه شعبان، روزه سنت در یوم الشک، روزه داری در ماه رجب است. رو زه هایی که هیچ یک از مذاهب آن را سنت نمی دانند و عبارت است از: اختصاص روزه شنبه به روزه داری، روزه وصال. روزه هایی که در مذاهب اربعه یا برخی از آنها درباره آن سخن نگفته اند که شاملِ روزه ایام السود، روزه روز یکشنبه به تنهایی، روزه داری در فصل تابستان و زمستان است.

تعد المخطوطات الإسلامیه کنزا من کنوز الحضاره الإسلامیه وجوهرا من جواهر ثقافتها، إذ دوّنت فیها علم الأمه الإسلامیه، لابد من التأمل فی بحر المخطوطات ومحاوله إعاده بنائها وإحیائها، ومن أهم المخطوطات فی الفقه الشافعی، والتی تم تألیفها فی القرن العاشر الهجری، "المقرّر فی شرح المحرر"، لمؤلفه نورالدین علی بن یحیی الزیادی، وهو من الفقهاء الشافعیین وعاش حدود (90 عاماً) فی سنه (1024ه)، وانتهت إلیه رئاسه الشافعیه فی عصره، وکتابه شرح کتاب (المحرر) للإمام الرافعی، وهو من فقهاء الشافعیین المتأخرین وعاش حدود (66 عاماً) فی سنه (623ه). هذا البحث یتکون من ثلاثه أبواب من کتاب "المقرر" للإمام الزیادی ویشمل (باب صلاه الخسوفین وصلاه الاستسقاء وحکم تارک الصلاه)، وکتاب "المقرر" من أفضل الکتب الفقهیه فی مذهب الشافعیه، ومصدر من مصادر المهمه التی اعتمدها فقهاء المذهب، ولیس الشرح "المقرر" شرحاً عادیاً وبسیطاً بل هو شرح محکم ومفصل، ولهذا الذی تأملته فی هذا الشرح مشابه لمستوی الکتاب "کفایه النبیه فی شرح التنبیه" للإمام ابن الرفعه، بدلیل أنَّ الإمام الزیادی حاول أن یوضح الکلمات المبهمه فی هذا الشرح، وراجح الأقوال الذی فیه خلاف بأدله الآیات والأحادیث، وجاء بالأقوال الذی فیه الخلاف، وذکر أقوال المذاهب الأخری، فی بعض المواضیع. وبذل الباحث ما فی وسعه معتمدا علی المنهج النظری، لتحقیق وتوضیح هذه المسائل النفیسه التی ذکرها العلامه الزیادی مراعیا الأسلوب والمسلک الذی سلکه المحققون فی تحقیق المخطوطات.

نابینایی عارضه ایست که فرد به دلیل عواملی همچون: ژنتیک، جنگ، تغذیه، بیماری و ... از قدرت دیدن محروم شده و به تبع آن مشکلاتی را در زندگی روزمره فرد به وجود می آورد که باید در وضع قوانین و احکام فقهی مد نظر قرار گیرند ناتوانی در دیدن مشکلاتی را در امور عادی نابینایان ایجاد می کند. فقه اسلامی با توجه به شرایط فردی، احکام متناسب با افراد را تشریع نموده و زمینه حضور اجتماعی موثر را برای همه افراد فراهم می سازد. از اهداف این دین مبین، ایجاد زمینه لازم برای فراهم آوردن شرایط اجتماعی و فردی مناسب است تا همه افراد جامعه در قبال زندگی خویش مسئول بوده و با تشریع مسئولیت فردی در زمینه های عبادی، خانوادگی، مالی و... زمینه رشد و بالندگی همه جانبه را فراهم نموده است. دو حوزه مهم زندگی انسان، ازدواج و طلاق می باشد که اساس زندگی است. نابینایی اجمالا در این زمینه ها از مقوله ازدواج و طلاق تأثیر دارد: رویت مخطوبه، خلوت، ولایت، شهادت، لعان، حضانت. در این پایان نامه به روش تحلیلی توصیفی به جمع آوری اطلاعات در این زمینه ها و تحلیل آن ها پرداخته شده است.

طلاق در اسلام به منظور پایان دادن به اختلاف و ناسازگاری میان زوجین وضع شده و به معنای پایان دادن به عقد ازدواج با بیان الفاظ مخصوص است. طلاق به مانند سایر قوانین و قرادادهای اسلامی دارای شروط و قوانین مشخصی می باشد، ازاینرو الفاظی برای بیان آن قرار داده شده است که در اصطلاع شرعی با عنوان صیغه طلاق شناخته می شود و یکی از ارکان طلاق می باشد. اگر لفظ استفاده شده از جمله الفاظ صریح باشد با گفتن آن، طلاق واقع می-شود، اما در الفاظ کنایی و غیر صریح لازم است لفظ گفته شده با نیت قلبی همراه باشد. الفاظ مورد استفاده برای طلاق در مناطق مختلف، متفاوت می باشند. در این صورت لازم است این الفاظ مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شود که آیا این الفاظ صریح هستند یا کنایی. در بعضی از مناطق کردنشین لفظ (ته ڵاقم که وتبێ) استفاده می شود که علما در بررسی و حکم آن اختلاف دارند. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این موضوع پرداخته و نظرات فقها، به ویژه اظهارات فقها کرد و دلایل آنها از مصادر فقهی قدیم و جدید در باره لفظ مذکور، جمع آوری شده و پس از بررسی اظهارات علما به این نتیجه رسیده است که در مورد لفظ (ته ڵاقم که وتبێ) سه رأی وجود دارد؛ رأی اول: لفظ (ته ڵاقم که وتبێ) صریح است، رأی دوم: لفظ (ته ڵاقم که وتبێ) لغو است و رأی سوم: لفظ (ته ڵاقم که وتبێ) کنایی است. با توجه قوت دلایل رأی اول و سازگاری آن با مقاصد شریعت از دو رأی دیگر قوی تر می باشد.

اصطلاح زکات فطر متشکل از دو واژه «زکات» و «فطر» می باشد که هر کدام در لغت به معانی متعددی به کار رفته اند. «زکات» در لغت به معنی رشد، پاکی، برکت و اصلاح به کار رفته است. «فطر» نیز به معنی شکافتن و پدید آوردن به کار رفته است. زکات فطر اصطلاحا به مقداری مشخص از اموال گفته می شود که بر فرد مسلمان در آخر رمضان فرض می شود که به ازای خود و کسانی که تحت سرپرستی او هستند، به مستحقان آن پرداخت کند. فقها بر وجوب فطریه متفق می باشند اما در سبب وجوب آن اختلاف وجود دارد. جمهور فقها وقت وجوب را سبب آن می دانند و احناف، حیات شخص و ولایت بر او را سبب می دانند در حالی که مالکیه، نفقه را سبب وجوب در نظر گرفته اند. برای شرط وجوب فطریه، توانایی مالی مورد اتفاق فقها بوده و اسلام نیز از نظر جمهور، به عنوان شرط وجوب لحاظ شده است. برخی شروط مانند عقل و شهر نشینی از نظر اکثر فقها فاقد اعتبار می باشند. اکثر مذاهب بر این نظرند که فطریه از همه اجناس به اندازه یک صاع پرداخته می شود اما در اندازه صاع اختلاف وجود دارد. هر چند صاع نوعی پیمانه حجمی است اما معادل آن در وزن کاربرد داشته و مورد بحث قرار گرفته است. جنس هایی که زکات فطر عموما از آن ها پرداخت می شود بنا بر رای اکثر فقها شامل گندم،جو،خرما و کشمش می باشد و باقی اجناس مختلف فیه می باشند و تنها در مذهب احناف پرداخت قیمت به جای جنس جایز می باشد. در بحث زمان پرداخت فطریه، عموم فقها قائل به جواز تعجیل آن بوده و تاخیر آن را بیشتر از روز عید جایز نمی دانند. عموم فقها بر این باورند که مستحقین فطریه کسانی اند که زکات اموال به آنها تعلق میگیرد و برخی نیز تنها فقرا و مساکین را مستحق آن می دانند.

واژه حجامت در لغت، مشتق از «حجمَ» از الفاظ اصیل عربی و به معنی «المصّ» مکیدن، که معنای اصلی و حقیقی آن می باشد. اهل لغت برای «حَجم» معانی متفاوتی به کار برده اند که با جمع بندی و استقراء دیدگاه های آن ها می توان در معانی زیر خلاصه کرد: مکیدن، متورم شدن، کنار گذاشتن، ممانعت و بازگشت به حالت طبیعی خود و منع از تقدم. در اصطلاح عبارت است از «یک روش خون گیری است که به منظور پیش گیری از بروز بیماری و درمان بیماری ها با ایجاد خراش های سطحی بر پوست انجام می شود». الفاظ مرتبط، شامل فصد، زالو درانی، طب سوزنی و اهداء (انتقال) خون است. احکام فقهی مرتبط با حجامت را می توان در محورهای زیر بررسی نمود: طهارت که در دو مبحث وضو و غسل تاثیرگذار است. مبحث اول وضوء می باشد که موافقان نقض، دو مذهب احناف و حنابله هستند که در آثار و تالیفات فقهیشان بدین امر اشاره کرده اند. فقهای مالکیه، اهل مدینه، شافعی و اصحاب ایشان، وضوء را برای خروج خون حجامت و خروج خون از غیر سبیلین واجب نمی دانند. مبحث دوم غسل می باشد. فقهای مذاهب اربعه، اتفاق نظر دارند که انجام غسل برای حجامت مستحب است؛ یعنی حجامت موجب غسل نمی شود. فقها در تاثیر حجامت بر جواز روزه اختلاف رأی دارند. این اختلاف رأی منتج از وجود نصوص حدیثی صحیح و معتبر است که در ظاهر باهم تعارض دارند. در ایام حج انجام حجامت می تواند بر شخص محرم تاثیرگذار باشد. اگر شخص محرم در حال احرام، حجامت نماید، براساس اقوال فقها، اگر بنا به ضرورت باشد، جایز است ولی در اثر قطع مو، فدیه لازم است؛ در غیر این صورت لزومی به پرداخت فدیه نمی باشد. مالکیه معتقدند که حجامت بدون عذر کراهت دارد؛ اما فقهای احناف، شافعیه و حنابله، قائل به جایز و عدم کراهت حجامت برای محرم به صورت مطلق هستند.

روزه از جمله عباداتی است که خداوند آن را بر مسلمانان و امت های قبل از آنان فرض فرموده و هدف از تشریع آن، کسب تقوا و رشد و پرورش آدمی و تهذیب و تزکیه ی روح و روان اوست. با توجه به اینکه روزه در اذهان عمومی، عبادتی است که صرفا با احکام و ظواهر آن شناخته شده و جوانب اخلاقی و تربیتی آن، غالبا مهجور مانده است، این رساله سعی بر این دارد که با رویکردی متفاوت و نگاهی اخلاق مدارانه به بحث از روزه و پاسخگویی به سؤالات تحقیق بپردازد که عبارتند از: هدف از تشریع روزه چیست؟ اهداف و مضامین اخلاقی و تربیتی روزه در قرآن و سنت چیست؟ در این راستا با بهره گیری از کتب تفسیر، حدیث، فقه و منابع اخلاقی و با روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا به بیان مسائل فقهی روزه برای شناخت احکام و چگونگی صحتِ این فریضه الهی پرداخته، سپس به تبیین اهداف تربیتی و اخلاقی آن در نه بخش با محوریت تقوا به عنوان اصلی ترین هدفِ تشریع روزه که قرآن به آن اشاره فرموده، پرداخته خواهد شد و در واقع سایر اهداف تربیتی حاصل از روزه از جمله تهذیب نفس، صبر، مراقبت و اخلاص و ... نیز در صورت وجود تقوا، قابلیت به فعل رسیدن خواهند یافت.

این پژوهش بررسی تطبیقی حکمیت در شقاق بین زوجین از دیدگاه مذاهب اربعه اهل سنت است و برای محقق شدن این امر، پژوهشگر به بررسی مهم ترین مسائل حکمیت در قرآن کریم و سنت نبوی شریف و کتاب ها و منابع فقه اسلامی و مذاهب اربعه اهل سنت و کتاب های تفسیر و منابع لغوی پرداخته است. در این راستا به روند تاریخی و مفهوم حکمیت و مشروعیت و اهمیت و نقش آن در مقاصد خانواده از دیدگاه اسلام در کنار حل تعارض در مفهوم نشوز از مهم ترین عوامل زمینه ساز حکمیت در شقاق بین زوجین اشاره شده است، سپس با بررسی شروط داوران در حکمیت از جمله شرط مرد بودن و عدالت و فقهات علاوه بر وظیفه داوران و مرجع صالح برای انتخاب و حکم آن ها چه در صورت اختلاف یا توافق و هم چنین عزل آن ها قبل یا بعد از شقاق به نتایجی مهمی از جمله حق داوری برای زنان در کنار مردان می توان اشاره داشت که مرد بودن شرط انتخاب داور نیست؛ بلکه شایستگی و تخصص شرط اصلی داوران است و از خانواده بودن و فقیه بودن در کنار این شرط قرار دارند و تنها قاضی، مرجع صالح برای انتخاب داوران یا حکم به جدایی یا ماندن زوجین در شقاق است واختصاص دوره های فشرده قبل از عقد ازدواج از طرف نهادهای دولتی در رابطه با مهارت های حل تعارض در زندگی و مهارت ارتباط با شریک زندگی و فرزندان به منظور پیشگیری از وقوع مشکلات و اختلاف ها و شقاق میان زوجین از مهم ترین پیشنهادها در این پژوهش به شمار می رود.